اختلال نقص توجه یا بیش فعالی که به آن ADHD نیز گفته می‌شود یک بیماری مزمن است که میلیون‌ها کودک را در سراسر جهان با خود درگیر کرده است. بیش فعالی اگر در سنین پایین کنترل نشود معمولا تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند. بیش فعالی شامل ترکیبی از مشکلات مداوم مانند عدم توجه و تحرک بیش از حد است. آموزش کودکان بیش فعال از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، زیرا این کودکان به توجه و آموزش‌های خاص نیاز دارند.
انرژی و تحرک زیاد کودکان بیش فعال مشکلات زیادی را برای والدین و معلمان ایجاد کرده است. بنابراین این کودکان در محیط مدرسه و محیط‌های آموزشی با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. کودکان مبتلا به ADHD معمولا اعتماد به نفس کمی دارند و عملکرد آن‌ها در مدرسه بسیار ضعیف است.
گاهی اوقات علائم بیش فعالی با افزایش سن کاهش پیدا می‌کند، اما والدین از همان سنین پایین باید نسبت به این مشکل مطلع باشند. کودکان بیش فعال را می‌توان با روش‌های خاص درمانی و داروها درمان کرد و علائم را تا حد بسیار زیادی کاهش داد. تیم محتوای اجی مجی در این مطلب اطلاعات مفیدی را در مورد آموزش کودکان بیش فعال در اختیار شما عزیزان قرار می‌دهد.
آشنایی با علائم کودکان بیش فعال
یکی از مهم‌ترین نکاتی که والدین باید به آن توجه داشته باشند، تشخیص این مورد توسط پزشک متخصص است. اگر کودک شما تحرک زیادی دارد بدین معنی نیست که بیش فعال است. این مورد باید توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود. شاید بسیاری از والدین با این سوال مواجه هستند که کودکان بیش فعال چه ویژگی‌هایی دارند؟ در حالت کلی از ویژگی‌های اصلی بیش فعالی می‌توان به بی توجهی و تحرک بیش از حد اشاره کرد.
علائم بیش فعالی معمولا قبل از سنین 12 سالگی شروع می‌شود و در برخی کودکان نیز در سنین 3 سالگی کاملا مشهود است. بیش فعالی در برخی کودکان می‌تواند خفیف یا شدید باشد و در بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند. بیش فعالی در پسران بیشتر رخ می‌دهد و علائم آن در دخترها و پسرها متفاوت است. به عنوان مثال این موضوع می‌تواند در پسران با تحرک بیش از حد خود را نشان دهد و در دختران کاملا با بی توجهی باشد. در حالت کلی می‌توان سه گروه زیر را برای کودکان بیش فعال مشخص کرد:
- برخی از کودکان عمدتا بی توجه هستند و تمامی علائم بی توجهی را دارند.
- برخی از آن‌ها رفتارهای تکانشی از خود نشان می‌دهند.
- برخی از کودکان نیز هر دو حالت را به صورت ترکیبی دارند.
کودکان بیش فعال با علائم کم توجهی
آموزش کودکان بیش فعال اهمیت بسیاری زیادی دارد، بنابراین والدین و معلمان باید توجه زیادی به شرایط کودکان بیش فعال داشته باشند. شناخت کودکان کمک زیادی به والدین می‌کند تا از آموزش‌های دقیقی برای کودکان بیش فعال استفاده کنند. گروه اول کودکان بیش فعال گروهی هستند که توجه زیادی به هیچ موضوعی نمی‌کنند. به عبارت دیگر این کودکان با علائم کم توجهی روبه‌رو هستند. کودکانی که در این گروه قرار دارند از علائم زیر برخوردار هستند:
- این کودکان به جزئیات و کلیات هیچ موضوعی توجه نمی‌کنند.
- تکالیف مدرسه را به درستی انجام نمی‌دهند یا آن‌ها را به صورت کلی انجام نمی‌دهند.
- هنگام بازی یا انجام تکالیف تمرکز ندارند.
- زمانی که در کلاس حضور دارند اصلا به درس و صحبت‌های معلم توجهی نمی‌کنند.
- در اجرای تمامی کارها و دستورالعمل‌ها مشکل دارند و هیچ کاری را به پایان نمی‌رسانند.
- در برنامه‌ریزی و سازماندهی فعالیت‌ها مشکل دارند.
- آن‌ها علاقه‌ای به تلاش ذهنی ندارند.
- وسایل مدرسه و بازی خود را گم می‌کنند.
- کاملا حواس پرت هستند و به راحتی حواس آن‌ها پرت می‌شود.
- انجام دادن کارهای روزانه خود را فراموش می‌کنند.
کودکان بیش فعال با رفتارهای تکانشی
برخی از کودکان ویژگی‌های دیگری دارند. آن‌ها کم توجه نیستند اما رفتارهای پر تحرک زیادی از خود نشان می‌دهند. آموزش به کودک بیش فعال با این ویژگی کمی دشوار است زیرا آن‌ها همیشه در حال حرکت هستند. این کودکان علائم زیر را دارند:
- این کودکان معمولا بر روی صندلی راحت نیستند و هنگام نشستن آرام و قرار ندارند.
- ماندن در کلاس برای آن‌ها دشوار است.
- آن‌ها به صورت ناگهانی شروع به دویدن می‌کنند و به دور خود می‌چرخند.
- آن‌ها در انجام فعالیت‌ها بدون سر و صدا مشکل دارند و تمامی تکالیف و فعالیت‌ها را با سر و صدا انجام می‌دهند.
- آن‌ها زیاد صحبت می‌کنند.
- به هیچ عنوان منتظر نوبت خود نمی‌مانند.
مشخصات و ویژگی‌ها
- کم توجهی به مسائل
- کم صبر بودن
- آشفتگی عاطفی
- ایجاد سر و صدای زیاد
- انجام ندادن تکالیف و کارها
- کارهای ناتمام
- اشتباهات بیش از حد
- فراموشی بیش از حد
- خیال بافی
آموزش کودکان بیش فعال در مدرسه
بیشتر کودکان در سنین پایین با این موضوع مواجه هستند. آن‌ها معمولا پر تحرک هستند و نمی‌توانند تکالیف خود را به خوبی انجام دهند. این موضوع حتی برای بزرگسالان در دبیرستان نیز رخ می‌دهد. قبل از هر اقدامی باید با یک پزشک متخصص برای تشخیص این موضوع صحبت کنید. هر کودکی که تحرک زیادی دارد یا بی توجه است، بیش فعال نیست.
کودکان دبستانی معمولا انرژی زیادی برای انجام کارها دارند و این موضوع برای آن‌ها طبیعی است. کودکانی که با بیش فعالی روبه‌رو هستند معمولا در نحوه ارتباط دچار مشکل می‌شوند. آن‌ها نمی‌توانند با معلمان و دوستان خود ارتباط سالمی برقرار کنند. معلمان و افرادی که مسئولیت آموزش کودکان بیش فعال را دارند هنگام آموزش این کودکان باید به مسائل زیر دقت کنند:
بخش اول:
- کودکان و دانش‌آموزان بیش فعال را شناسایی کنید و یک فضای کلاس منظم و ایمن برای آن‌ها ایجاد کنید.
- با والدین کودکان در ارتباط باشید و علائق کودکان را شناسایی کنید. از والدین بپرسید از چه روش‌های آموزشی در خانه برای آموزش کودکان استفاده می‌کنند.
- سعی کنید ارتباط مناسبی با کودکان داشته باشید. اجازه دهید آن‌ها حرف خود را بزنند و به هیچ عنوان آن‌ها را برای کم توجهی دعوا نکنید.
- از آن‌ها بپرسید که چگونه درس‌ها را بهتر یاد می‌گیرند.
- قوانین کلاس درسی را به آن‌ها توضیح دهید. آن‌ها باید یاد بگیرند هنگام درس نبایددر کلاس بازی کنند یا داد بزنند.
- برای اینکه آن‌ها را به درس خواندن علاقمند کنید از روش‌های پاداش استفاده کنید.
- آن‌ها را برای انجام کارهای خوب و کوچک تشویق کنید.
- تکالیف را به صورت ساده و جزئی در اختیار آن‌ها قرار دهید.
- یکی از مهم‌ترین روش‌هایی که در آموزش کودکان بیش فعال باید به آن دقت کرد استفاده از روش‌های آموزشی جدید همراه با بازی و سرگرمی است.
بخش دوم:
- فرصت‌هایی را در اختیار کودکان بیش فعال قرار دهید تا مهارت‌ها و استعدادهای خود را نشان دهند.
- به آن‌ها با یک لحن صمیمانه توضیح دهید که هنگام درس باید به درس گوش کنند و بازی را به زنگ تفریح موکول کنند.
- برای اینکه بتوانید آموزش کودکان بیش فعال را به بهترین شکل انجام دهید از کاغذها و مدادهای رنگی استفاده کنید تا توجه آن‌ها را جلب نمایید.
- سعی کنید برنامه‌های کودکان بیش فعال را در کاغذ برای آن‌ها بنویسید.
- در کلاس درس یک سوال آسان از آن‌ها بپرسید و با آرامش منتظر جواب باشید.
- هنگام که تکالیف را در کلاس انجام نمی‌دهند به آرامی به کنار آن‌ها بروید و انجام تکالیف را یادآوری کنید.
- عواملی که موجب استرس در کودکان می‌شوند را شناسایی کنید.
بخش سوم:
- این کودکان به راحتی حواسشان پرت می‌شود، بنابراین تمامی عوامل حواس پرتی را از آن‌ها دور کنید.
- کودکان بیش فعال معمولا نمی‌توانند بدون تحرک باشند. شما می‌توانید از آن‌ها بخواهید به عنوان مثال دفترها را برای شما جمع کنند یا …. این کار موجب می‌شود آن‌ها به صورت مداوم در یک مکان حضور نداشته باشند و حوصله آن‌ها سر نرود.
- کودکان بیش فعال می‌توانند دو میز داشته باشند تا با آزادی عمل بیشتری کارهای خود را انجام دهند.
- برای آن‌ها در کلاس یک منطقه معین را مشخص کنید. به عنوان مثال میزی که وسایل خود را در آنجا قرار می‌دهد را مشخص کنید و تاکید کنید تنها بر روی این میز وسایل خود را قرار دهد.
- زمانی که کودکان بیش فعال با سایر کودکان ارتباط برقرار می‌کنند آن‌ها را تشویق کنید و در کلاس درس آن‌ها را به خاطر حس همکاری و کمک تشویق کنید.
- با کودکان بیش فعال ارتباط چشمی برقرار کنید.
آموزش والدین کودکان بیش فعال در خانه
آموزش به کودکان بیش فعال از اهمیت زیادی برخوردار است و والدین باید در مورد این موضوع اطلاعات کاملی داشته باشند. آموزش والدین کودکان بیش فعال بسیار در یادگیری کودکان تاثیر زیادی دارد. والدین نیز می‌توانند در محیط خانه از راه‌ها و روش‌هایی برای آموزش کودکان استفاده کنند. همان طور که می‌دانید کودکان بیش فعال با عدم توجه و تمرکز و فعالیت بیش از حد روبه‌رو هستند. بنابراین باید از راه‌های استفاده کنید تا این موارد را کاهش دهید. والدین می‌توانند در محیط خانه از روش‌های زیر استفاده کنند:
1) از انرژی کودکان به خوبی استفاده کنید
کودکان در حالت عادی بسیار با انرژی و شلوغ هستند. حالتی را در نظر بگیرید که در کنار این شرایط کودکان بیش فعال باشند. یکی از مهم‌ترین کارهایی که والدین باید برای کودکان بیش فعال انجام بدهند، پیدا کردن راه برای تخلیه انرژی آن‌هاست. اگر کودکان بیش فعالی دارید همراه با آن‌ها بازی کنید. کودکان باید بازی کنند و انرژی خود را تخلیه کنند. شما می‌توانید از کلاس‌های برای آموزش کودکان بیش فعال استفاده کنید که در آن‌ها کودکان با فعالیت‌های بدنی روبه‌رو هستند.
2) توجه کودکان را به خود جلب کنید
کودکان بیش فعال به دلیل این مشکل معمولا با اعتراض والدین روبه‌رو می‌شوند. این نکته را فراموش نکنید که این موضوع در دست کودکان نیست و آن‌ها به صورت ذاتی این تحرک بیش از حد را دارند. شما باید سعی کنید تا توجه کودکان را به خود جلب کنید. با محبت و صمیمانه به دلهره‌های کودکان گوش کنید و از آن‌ها بخواهید کارهای خود را به صورت لیست وار یادداشت کنند.
3) نوع صحیح نشان دادن احساس را به آن‌ها یاد دهید
کودکانی که بیش فعال هستند به سختی می‌توانند عصبانیت، غم و نگرانی را تحمل کنند. والدین باید به این کودکان کمک کنند تا احساسات خود را نشان بدهند. شما باید به کودکان یاد بدهید که در مورد احساسات خود صحبت کنند.
4) عوامل حواس پرتی را از آن‌ها دور کنید
کودکان بیش فعال بسیار حواس پرت هستند بنابراین شما باید عوامل حواس پرتی را هنگام مطالعه درس از آن‌ها دور کنید. لطفا هنگام برخورد با این کودکان صبور باشید و با آن‌ها ارتباط خوبی برقرار کنید.
5) آن‌ها را به ورزش تشویق کنید
کودکان بیش فعال برای تخلیه انرژی خود باید به سراغ ورزش‌ها و فعالیت‌های فیزیکی بروند. فعالیت بدنی برای کودکان بیش فعال یک امر ضروری و حیاتی است. بنابراین علاقه کودکان خود را پیدا کنید و آن‌ها را در کلاس‌های ورزشی ثبت نام کنید. هر ورزشی برای این کودکان می‌تواند مفید و مناسب باشد. شما می‌توانید آن‌ها را در کلاس‌های ورزشی مانند کاراته، تکواندو، فوتبال و … ثبت نام کنید. ورزش‌های گروهی مانند فوتبال و بسکتبال برای کودکان بیش فعال بسیار مفید هستند.
6) کلاس‌های موسیقی را فراموش نکنید
کلاس‌های موسیقی و رقص نیز می‌تواند برای آموزش کودکان بیش فعال مناسب باشند. البته این مورد می‌تواند برای بسیاری از والدین امکان‌پذیر باشد و شاید برخی از والدین بنا به هر دلیلی نخواهند از این کلاس‌ها استفاده کنند. فعالیت‌های موسیقی می‌توانند دو طرف مغز را به صورت همزمان فعال کنند. کودکان همراه با رقص و موسیقی انرژی خود را تخلیه می‌کنند و همزمان بر روی حرکات خود تمرکز می‌کنند.
7) آن‌ها را به پارک‌ها و فضاهای باز ببرید
هیچ عاملی مانند هوای تازه و فعالیت بدنی حال کودکان را خوب نمی‌کند. اگر کودک بیش فعالی دارید او را به صورت مداوم به پارک و فضاهای باز ببرید تا به راحتی انرژی بیش از حد خود را خالی کند. این فرصتی مناسب برای کودکان است تا نه تنها انرژی خود را تخلیه کنند بلکه برخی از مهارت‌های خود را نیز پرورش می‌دهند.
اجی مجی: آموزش همراه با بازی و سرگرمی
آموزش کودکان بیش فعال مشکلات و دشواری‌های خاص خود را دارد. اما اگر از راه‌های مناسبی استفاده شود آموزش راحت‌تر می‌شود. یکی از راه‌هایی که در آموزش کودکان بیش فعال باید به آن توجه زیادی داشته باشید استفاده از بازی و سرگرمی است. اجی مجی با استفاده از بازی و سرگرمی آموزش کودکان را راحت‌تر کرده است. کودکان با استفاده از این آموزش‌ها می‌توانند در کنار درس خواندن بازی کنند و سرگرم شوند.
اجی مجی با استفاده از روش‌های جدید و همراه با بازی تمامی درس‌های پایه اول تا ششم دبستان را به کودکان آموزش می‌دهد. اگر کودک بیش فعالی دارید که در محیط مدرسه به هیچ عنوان به درس گوش نمی‌کند می‌توانید با تهیه این پکیج‌ها در محیط خانه آموزش را در اختیار کودکان قرار دهید.
کودکان با اجی مجی درس می‌خوانند و همراه با آموزش بازی می‌کنند. زمانی‌که حوصله درس خواندن ندارند به آموزش‌ها نگاه نمی‌کنند و هر زمانی که بخواهند دوباره دیدن ویدیو را آغاز می‌کنند. شما می‌توانید برای دریافت پکیج‌های رایگان اجی مجی با موسسه تماس بگیرید یا به کانال تلگرام اجی مجی مراجعه کنید و به صورت رایگان قسمتی از پکیج‌های ابتدایی را در اختیار داشته باشید.